Khám phá thế giới hàm và thủ tục trong Pascal: Bài 3 Tin học 12
Bài 3 trong chương trình Tin học 12 đưa chúng ta đến với khái niệm hàm và thủ tục trong ngôn ngữ lập trình Pascal. Đây là những công cụ mạnh mẽ giúp tối ưu hóa mã nguồn, tăng tính tái sử dụng và cấu trúc chương trình rõ ràng hơn.
Hiểu rõ về hàm trong Pascal
Hàm trong Pascal là một đoạn chương trình con thực hiện một nhiệm vụ cụ thể và trả về một giá trị duy nhất. Việc sử dụng hàm giúp chương trình trở nên ngắn gọn, dễ hiểu và dễ dàng bảo trì hơn.
Cấu trúc của một hàm trong Pascal
function <Tên hàm>(<Danh sách tham số>): <Kiểu dữ liệu>;
<Phần khai báo biến>;
begin
<Thân hàm>;
<Tên hàm> := <Giá trị trả về>;
end;
Trong đó:
- Tên hàm: Do người lập trình đặt theo quy tắc đặt tên.
- Danh sách tham số: Là danh sách các biến được truyền vào hàm, cách nhau bởi dấu phẩy.
- Kiểu dữ liệu: Kiểu dữ liệu của giá trị mà hàm trả về.
- Thân hàm: Chứa các lệnh thực hiện nhiệm vụ của hàm.
- Giá trị trả về: Giá trị mà hàm trả về sau khi thực hiện xong.
Ví dụ:
function TongHaiSo(a, b: integer): integer;
begin
TongHaiSo := a + b;
end;
Hàm TongHaiSo
nhận vào hai tham số là a
và b
kiểu số nguyên và trả về tổng của hai số này.
Thủ tục trong Pascal – Khối lệnh đa năng
Thủ tục trong Pascal cũng là một đoạn chương trình con thực hiện một nhiệm vụ cụ thể, nhưng không trả về giá trị cụ thể như hàm.
Cấu trúc của một thủ tục
procedure <Tên thủ tục>(<Danh sách tham số>);
<Phần khai báo biến>;
begin
<Thân thủ tục>;
end;
Giải thích:
- Tên thủ tục: Do người lập trình đặt theo quy tắc đặt tên.
- Danh sách tham số: Danh sách các biến được truyền vào thủ tục, cách nhau bởi dấu phẩy.
- Thân thủ tục: Chứa các lệnh thực hiện nhiệm vụ của thủ tục.
Ví dụ:
procedure InThongTin(name: string; age: integer);
begin
writeln('Ten: ', name);
writeln('Tuoi: ', age);
end;
Thủ tục InThongTin
nhận vào hai tham số là name
(kiểu chuỗi) và age
(kiểu số nguyên), sau đó in ra màn hình tên và tuổi.
Phân biệt hàm và thủ tục
Tiêu chí | Hàm | Thủ tục |
---|---|---|
Trả về giá trị | Có | Không |
Cách gọi | Gọi trong biểu thức | Gọi như một câu lệnh riêng biệt |
Mục đích | Thực hiện tính toán và trả về kết quả | Thực hiện một loạt các thao tác cụ thể |
Bài tập trắc nghiệm Tin 12 Bài 3
Dưới đây là một số câu hỏi trắc nghiệm giúp bạn ôn tập kiến thức về hàm và thủ tục trong Pascal:
Câu 1: Kết quả của đoạn chương trình sau là gì?
program BaiTap;
var
x, y: integer;
function Tong(a, b: integer): integer;
begin
Tong := a + b;
end;
begin
x := 5;
y := 10;
writeln(Tong(x, y));
end.
A. 10
B. 15
C. 5
D. Lỗi chương trình
Câu 2: Đâu là khai báo thủ tục hợp lệ trong Pascal?
A. procedure InSo(x: integer): integer;
B. function InChuoi(s: string);
C. procedure NhapDuLieu;
D. function TinhDienTich(a, b: real): string;
Câu 3: Trong Pascal, tham số truyền theo giá trị và tham số truyền theo địa chỉ khác nhau như thế nào?
A. Tham số truyền theo giá trị sẽ bị thay đổi sau khi thoát khỏi hàm/thủ tục, trong khi tham số truyền theo địa chỉ thì không.
B. Tham số truyền theo địa chỉ sẽ bị thay đổi sau khi thoát khỏi hàm/thủ tục, trong khi tham số truyền theo giá trị thì không.
C. Không có sự khác biệt giữa hai loại tham số này.
D. Cả hai loại tham số đều bị thay đổi sau khi thoát khỏi hàm/thủ tục.
Kết luận
Bài viết đã cung cấp cái nhìn tổng quan về hàm và thủ tục trong Pascal – hai yếu tố quan trọng giúp chương trình của bạn trở nên chuyên nghiệp và hiệu quả hơn. Hãy luyện tập thường xuyên với các bài tập trắc nghiệm để nắm vững kiến thức Tin học 12 và tự tin chinh phục kỳ thi sắp tới!
Các câu hỏi thường gặp
1. Khi nào nên sử dụng hàm, khi nào nên sử dụng thủ tục?
Trả lời: Sử dụng hàm khi bạn cần thực hiện một phép tính và trả về một giá trị kết quả. Sử dụng thủ tục khi bạn cần thực hiện một loạt các lệnh mà không cần trả về giá trị cụ thể.
2. Có thể gọi hàm từ trong thủ tục và ngược lại hay không?
Trả lời: Có, bạn hoàn toàn có thể gọi hàm từ trong thủ tục và ngược lại. Điều này giúp chương trình trở nên linh hoạt và dễ quản lý hơn.
3. Làm thế nào để truyền mảng vào hàm hoặc thủ tục?
Trả lời: Bạn có thể truyền mảng vào hàm hoặc thủ tục như một tham số bình thường. Tuy nhiên, bạn cần khai báo kiểu dữ liệu của tham số là mảng và chỉ định kích thước của mảng.
Bạn cần hỗ trợ thêm?
Liên hệ ngay với chúng tôi:
- Số điện thoại: 0372998888
- Email: [email protected]
- Địa chỉ: 30 Hoàng Cầu, Hà Nội
Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn 24/7!